Oruç Nedir ? İlk Oruç Hangi Gün ? Kimlere Farz kılınmıştır?

Oruç, İslam dininin 5 şartından biridir. Hicri bir ay olan Ramazan ayında Allah’a kulluk ve ibadet maksadıyla, gün ağarmasıyla başlayarak günbatımına kadar olan sürede niyet ederek yeme içmeden ve nefsini korumaktır.

Bu ibadetin asıl amacı tamamen Allah rızasına nail olmaktır. Sadece aç ve susuz kalmak değildir. Dilini kötü sözden ve küfürden uzak tutarak Kur’an-ı Kerim okumaktır. Kur’an-ı Kerim bu ayda indirilmeye başlanmıştır. Bu nedenle İslam Dünyası’nda Ramazan ayı diğer aylardan daha fazla bir öneme sahiptir. Müslümanlar tarafından ”Oruç hangi gün başlayacak?” diye her yıl merak edilir.

Oruç Ne Zaman Tutulur?

Oruç ne zaman başlayacak? Sorusunun cevabını 2020 Ramazan Ayı olarak cevaplayacak olursak;  2020 yılı için 23 Nisan Perşembe akşamı yapılacak olan sahur ile başlayacak ve 23 Mayıs Cumartesi iftarla sona erecektir. Bu yıl Ramazan ayı 30 gün sürecektir.

Bu ibadetin yerine getirilmesi için bazı şartlar oluşması gerekmektedir. Her yıl ramazan ayında “hilal görme” seremonisiyle başlayan tartışmalara göre bazı zamanlar Suudi Arabistan bizden bir gün önce veya bir gün sonra gibi tarih kaymaları ile ilgili tartışmalar yaşanmaktadır. Ama Türkiye her zaman teknolojik aletlerle ölçümler yaparak modern bilimsel yöntemlerden yararlanarak Ramazan ayı tarihlerini belirlemektedir. Bu nedenle sapmaların olması muhtemel değildir.

Bu ibadetin farz olması için ilk olarak Müslüman olmak gerekiyor. İkinci olarak akıl yönünden noksanlığının bulunmaması üçüncü olarak da akıl baliğ olmak gereklidir. Bunun yanında bazı özel durumlarda kişiler bu ibadetten muaf sayılırlar. Bunun yerine yılın diğer zamanlarında kaza orucu tutarlar. Eğer tutmasına mani olan bir hastalığı varsa bunun yerine de fidye verirler.

Kimler Oruç Tutmakla Mükellef Değildir?

• Sürekli hastalığı olanlar: tansiyon, kalp, şeker gibi sürekli ilaç kullanmasını gerektiren hastalığı olanlar tutmakla mükellef olmamakla birlikte “fidye” vermekle mükelleftirler. Tutamadıkları için o gün bir kişinin 2 öğün yemek parasını ödemekle yükümlüdürler. Yani tutulamayan her günü için Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından belirlenen günlük fidye miktarı ödenir. Ödeme ihtiyaç sahibi olan en yakındaki akrabadan başlayarak yapılır.
• 2020 yılı için belirlenen günlük fidye miktarı 27 TL’dir. 30 gün Ramazan içinde tutamayan bir hastanın ramazan boyunca ödemesi gereken fidye miktarı 27 x 30 = 810 TL ödemesi gereklidir.
• Özellikler açık kalp ameliyatı olmuş ve şeker hastalarının tutmaları sakıncalıdır. Bu durumda olanların tutmaları vücuduna yapacağı tahribat nedeniyle günaha girmelerine neden olabilmektedir.

• Vücudumuz bize Allah’ın emanetidir. Emanete iyi bakmak da Allah’a kulluk görevimizdir. Tutmakta inat edip vücuduna zarar verecek olan kronik hastalar emanete hıyanet etmektedirler. Öyleyse zarar göreceğini bile bile tutmakta ısrar etmemek gereklidir.
• Aklı yerinde olmayanlara ise tutmak ve fidye ödemek farz değildir. Bu ibadetin kişinin üzerine farz olabilmesi için aklının yerinde olması şarttır.
• Ergenlik çağına girmemiş olan çocuklara farz değildir. Ama tutabildikleri her oruç Allah katında çok değerlidir. Hatta kuşluk, denilen öğlene kadar tutulanlarla çocuklar alıştırılırlar.
• Yolcuların, yolculuk boyunca tutmaları farz değildir. Ancak yolculukları zor ve uzun değilse o zaman tutabilirler.
• Bunlardan başka savaş zamanlarında ve hastalık hallerinde tutulamayan sonradan kaza edilmelidir. Kaza edilmesi aralıklı olarak yapılabilmektedir. Bunun için fidye ödenemez.

Oruç tutamayacak kişiler belirli kıstaslar vardır. Özellikle sağlık konusunda oruç tuttuğu zaman daha sonra kaza edemeyecek kişiler tutamadıkları gün sayısında fidyesini verirler. Oruç tutamayacak kadar ciddi hastalık geçirilmesi dahi, son dönemlerde koronavirüs haberleri sebebi ile belirli bir yaş üstü risk grubu olduğu için canlı yayında yapılan açıklamalarda oruç için kontrollü gidilmesi gerektiği hangi durumlarda tutulması gerektiği belirtildi.

Oruç Ayında Kadınlar İçin Özel İzinler

• Muayyen günlerindeki kadınların tutmaları farz değildir. Ama sonradan tutarak kaza etmeleri gerekmektedir. Ayrıca bazı kadınların muayyen günlerinde de tuttukları bilinmektedir. Ancak bunun da Allah tarafından verilen izinlerin değerlendirilmediği ve karşı gelindiği şeklinde yorumlayan din âlimleri de vardır. Çünkü 5 dakika sonra dahi ezan okunacaksa ve kadın o anda adet görmeye başladıysa oruç Bu bağlamda muayyen günlerinde tutmak sadece gereksiz yere aç kalmaktan ibaret olan bir eylemdir
• Hamileler ve emziren anneler için de oruç tutmaları uygun değildir. Özellikle hamileler ve emziren annelerde oruç tutmaları durumunda uzun süre susuz kalmaktan ve aç kalmaktan kaynaklanan çocuğun gelişimi ve beslenmesi ile ilgili gerilemeler yaşanması çok muhtemel sonuçlardır. Bu nedenle hamile ve emziren kadınlar Ramazan için oruç ibadetinden muaf kılınmıştır. Ama oruç tutabilecek duruma geldiklerinde oruçlarını kaza etmeleri gereklidir.

2020 Ramazan ayı oruç hangi gün tutulacak? diyenler için son bir hatırlatma yapalım. 23 Nisan’ 24 Nisan’a bağlayan gece imsak vaktinde başlayacak olan oruç için son gün 23 Mayıs Cumartesi son gündür. 24 Mayıs Pazar Ramazan Bayramı 1. Gündür. Ramazan bayramı 3 gün süreceğinden 27 Mayıs günü bayram sona erecek ve iş yerleri açılacaktır.